24. Aequinoctium Vernum

24. Aequinoctium Vernum

22 mrt 2008, 18:23 Dit jaar hebben we vroeg Pasen.
Waarom dat zo is, heb ik dus maar even uitgezocht, want kennis verrijkt immers.

Let op: Goed uit je hoofd leren!
De datum van Pasen werd vastgelegd op het Eerste Concilie van Nicea in het jaar 325. Het werd: de eerste zondag ná de volle maan ná de lente-equinox (aequinoctium vernum).
In de eerste eeuwen vierde de christelijke kerk Pasen op dezelfde dag als het joodse Pesach (de 14e Nisan), maar het Concilie van Nicaea wilde in 325 overgaan tot een zelfstandige berekening van de paasdatum. De regels van dit concilie gaan uit van een vereenvoudigde berekening met de gemiddelde posities van zon en maan (cirkelvormige banen en vaste snelheid) en 21 maart 0:00 uur als vast begin van de lente. De ware maan wijkt tegenwoordig tot ± 0,7 dag af van de gemiddelde maan, en het astronomische begin van de lente (lentepunt) varieert b.v. tussen 19 maart 9:00 (CET) in het jaar 2096 en 21 maart 21:00 (CET) in het jaar 1903. Daardoor ontstaan soms verschillen tussen de kerkelijke en de astronomische paasdatum ("paasparadoxiën").

Aanvankelijk werden de regels op verschillende manieren toegepast. Bijvoorbeeld vierde in 387 Rome op 21 maart Pasen, Alexandrië op 25 april en andere kerken op 18 april. De Scytische monnik Dionysius Exiguus stelde in het jaar 525 in Rome tabellen en een rekenschema op volgens de Alexandrinische regels. Hij paste de berekening zo aan dat Pasen op zijn vroegst op 22 maart en uiterlijk op 25 april valt. De Paus besloot voortaan Pasen te vieren volgens deze regels en tabellen en de bepaling van de paasdatum over te dragen aan de patriarch (bisschop) van Alexandrië.

Het concilie (raad) werd bijeen geroepen door keizer Constantijn de Grote en was een samenkomst van 318 bisschoppen. Hier werd met namen de officiële leer van de toenmalige kerk en van de latere Rooms-Katholieke en Oosters-Orthodoxe Kerken vastgelegd. Dat was de belangrijkse reden voor het bijeenroepen van die 318 bisschoppen. Het vastleggen van het moment om Pasen te vieren, werd er dus 'en passant' maar even bij meegenomen.



Een equinox (Latijn: aequinoctium gelijke nacht) (of: nachtevening) is het tijdstip waarop de zon loodrecht boven de evenaar staat, of anders bekeken, als de zon in één van de snijpunten van de ecliptica en hemelequator staat. Tijdens de equinox is de lengte van dag en nacht overal op aarde gelijk en komt de zon precies in het oosten op.
Het lentepunt (ook: lente-equinox), maartequinox of lentenachtevening) is het snijpunt van de schijnbare zonnebaan (ecliptica) door de hemelevenaar en geldt als het nulpunt van het hemelcoördinaatstelsel.

Tijdens de maartequinox (rond 21 maart) gaat de zon door het lentepunt. Het is dan het begin van de lente op het noordelijk halfrond. Samen met de herfstequinox (herfstpunt) zijn dit de enige twee dagen dat de zon precies in het westen ondergaat en in het oosten opkomt. De dag en de nacht duren tijdens de equinoxen precies even lang. (equi = gelijk, nox = nacht)

De periode tussen twee lentepuntdoorgangen van de zon is het tropische jaar.
Door de precessie verschuift het lentepunt langzaam in westelijke richting, waarbij het zich verplaatst over ongeveer één graad per 71,6 jaar.

Op het concilie van Nicea werd dus bepaald (Nec sequitor Marcum, nec praecedunt Benedictum), dat Pasen kan vallen tussen 22 maart en 25 april.
Nu hebben we dus een vroege Pasen.

Waarvan acte.

Wikipedia: Paas- en Pinksterdatum

© Matti, 22 maart 2008
Kennisblog
Reacties op mijn blogs stel ik altijd op prijs.