maandag 10 januari 2011

313. Eén vlammende liefdesbrief

Afgelopen week ben ik eens gedoken in oude liefdesbrieven. Waarom, zul je je misschien afvragen...
Opeens kwam ik in mijn laptop weer een afbeelding tegen van de Franse beeldhouwster Camille Claudel (1864-1943). Zij intrigeert mij enorm. Een leven vol expressie, passie, wanhoop en onvoorspelbaarheid.
Eerst even een stukje historie:

Camille is pas achttien als ze haar eerste beeldhouwwerk tentoonstelt. Als ze 19 jaar is, ontmoet ze de 43-jarige Auguste Rodin, een kennismaking die haar leven zal bepalen. Ze is wellicht bekend geworden door haar 'geheime' relatie met de 24 jaar oudere - nu beroemde - Rodin.
Rodin is erg gecharmeerd van Claudels werk én voorkomen. Al snel is Camille Claudel niet alleen de leerling van de bekende beeldhouwer, maar ook zijn muze en maîtresse. Hun liefdesgeschiedenis is wereldberoemd geworden door hun overgeleverde brieven. Die brieven heb ik nog niet gelezen, laat staan doorgeworsteld, maar het lijkt mij uit literair oogpunt best interessant. Van dat wereldberoemde (haar liefdesbrieven) was mij eigenlijk niets bekend. Ik las het op een Franse website. Eigenlijk ben ik -stiekem - wel benieuwd wat zij allemaal aan haar lover schreef... Daarom heb ik even verder gespeurd en dat bracht mij op de vraag: 'Wat schreef ze eigenlijk aan haar lief?' Je hoopt dan zeer saillante details in haar brieven te vinden.
Helaas, niets van dat alles. Uit Claudels brieven kom je bijna niets te weten over haar vijftien jaar durende verhouding met Rodin, die qua leeftijd haar vader had kunnen zijn. De relatie was strikt geheim. Dat komt ook doordat Rodin al een vrouw en kind had. Hij trouwde met deze Rose Beuret pas vlak voor zijn dood.

Er is maar één vlammende liefdesbrief van Rodin over en van Claudel resteert slechts een brief waarin ze hem vraagt of hij voor haar een donkerblauw badkostuum met witte biesjes wil kopen, en meedeelt: 'Ik slaap helemaal bloot om me in te beelden dat u er bent', om te eindigen met: 'Bedrieg me vooral niet meer'. Je vraagt je dan af waarmee hij haar bedrogen heeft (en wellicht met wie), want dat komt nergens in de brieven tot uitdrukking. Ook probeer ik mij voor te stellen waarom ze dan helemaal bloot lag, terwijl ze aan hem dacht... Brieven van anderen werpen iets meer licht op de situatie. Zo heeft haar zeer katholieke broer Paul het erover dat abortus een misdaad is en dat Camille gek van berouw zou zijn geworden. Dat intrigeert mij. Natuurlijk hebben Auguste en Camille seks gehad (ze was immers zijn muze en maîtresse). Misschien was ze zwanger? Heeft ze abortus gepleegd? Ik weet het niet en wellicht zal niemand het antwoord weten...

Claudel hoopt met Rodin te trouwen, maar als hij weigert gaan ze uit elkaar. Haar reactie vinden we ook niet in brieven terug. Ik citeer een klein stukje uit één van haar brieven haar broer Paul. Eigenlijk moet je dan wel een klein beetje Frans kennen om het te begrijpen:

Camille Claudel à Paul Claudel 1932-1933 ?

Mon cher Paul,
Je dois me cacher pour t’écrire et je ne sais pas comment je ferai poster ma lettre. La femme de charge qui habituellement me rend ce service (contre graissage de patte !) est malade. Les autres me dénonceraient au directeur comme une criminelle. Car dis-toi bien, Paul, que ta soeur est en prison. En prison, et avec des folles qui hurlent toute la journée, font des grimaces, sont incapables d’articuler trois mots sensés. Voilà le traitement que, depuis vingt ans, on inflige à une innocente ; tant que Maman a vécu, je n’ai cessé de l’implorer de me sortir de là, de me mettre n’importe où, à l’hôpital, dans un couvent, mais pas chez les fous. Chaque fois, je me heurtais à un mur. A Villeneuve, paraît-il, c’était impossible. Pourquoi ? Je te donne en mille.


De betrokkenen zijn allemaal al dood, dus veel schade zal het niemand doen, als je er kritische opmerkingen bij zou plaatsen. In 1913, haar relatie met de dyslectische Rodin is dan al jaren voorbij, wordt Claudel onder dwang opgenomen in een psychiatrische kliniek, waar ze dertig jaar later - eenzaam en bijna volledig vergeten - overlijdt. De relatie met Rodin zal vast niet van een leien dakje zijn gegaan. Als ze jaren na het beëindigen van hun relatie onder dwang in een psychiatrische inrichting wordt opgenomen, is het wel heftig. Bij cultuurhistorie heb ik uiteraard wel van Rodin, maar niet veel van Camille Claudel gehad. Toch heb ik mij voorgenomen om te ontdekken of er nog meer aan het licht zal komen...


Zie ook:
http://www.kunstbus.net/kunst/camille+claudel.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Camille_Claudel


© Matti, 10 januari 2011
Reacties op mijn blogs stel ik altijd op prijs.

Geen opmerkingen: